Kembrixh, 12 janar 2023 (MIA) – Studiuesit nga Universiteti i Harvardit kanë identifikuar katër modele të të ushqyerit të shëndetshëm që mund të ndihmojnë në uljen e rrezikut të vdekjes së parakohshme deri në 20 për qind.
Hulumtimi i ri i publikuar në revistën mjekësore JAMA shqyrton lidhjen midis dietave dhe vdekjes së parakohshme nga kjo sëmundje tek amerikanët. Dr. Frank Hu, profesor dhe kryetar i Departamentit të Ushqyerit të Harvardit, tha se gjetjet e tyre mbi efektet shëndetësore të Udhëzimeve dietike të SHBA-së janë më gjithëpërfshirëset deri më tani.
"Është thelbësore të shqyrtohet lidhja midis modeleve dietike të rekomanduara nga Shoqata e Shëndetit dhe Pensioneve të Amerikës dhe rezultateve shëndetësore afatgjata, veçanërisht vdekshmërisë," tha Hu.
Ekipi i Hu analizoi katër modele të të ushqyerit të shëndetshëm – që të gjitha përfshijnë dhe theksojnë drithërat, frutat, perimet, arrat dhe bishtajoret…
Testet u ndoqën nga 75,000 femra dhe 44,000 meshkuj të anketuar. Ata u vlerësuan se sa nga afër ndoqën çdo dietë të përshkruar, duke përdorur një pyetësor të administruar çdo katër vjet. Asnjë nuk ishte diagnostikuar me sëmundje kardiovaskulare në kohën kur ata filluan studimin dhe pak ishin duhanpirës.
Pjesëmarrësit që ndryshuan dietën e tyre për ta bërë atë 25 për qind më të shëndetshëm – duke integruar vetëm një nga planet e të ushqyerit të shëndetshëm – mund të ulin potencialisht rrezikun e vdekjes nga kanceri me 7-18 përqind, sëmundjet kardiovaskulare me 6-13 përqind dhe traktin respirator me 35- 46 për qind dhe sëmundjet neurodegjenerative me shtatë për qind.
"Kjo do të thotë se ne kemi shumë fleksibilitet në drejtim të krijimit të zakoneve tona të shëndetshme të të ushqyerit që mund të përshtaten me shijet personale të ushqimit, kushtet shëndetësore dhe kulturat," shpjegoi Hu.
Dieta mesdhetare – e cilësuar si dieta më e mirë në vitin 2023 nga US News & World Report për të gjashtin vit radhazi – thekson rëndësinë e burimeve cilësore dhe “mbushjes së pjatës tuaj” me ushqime të plota dhe drithëra ushqyese. Theksi këtu është te proteinat pa dhjamë të sapo prodhuara, të tilla si peshku dhe pula, dhe, natyrisht, vaji i ullirit i pasur me antioksidantë.
Një dietë e shëndetshme me bazë bimore - është e ngjashme me atë mesdhetare në atë që fokusohet në një dietë me bazë bimore dhe largon produktet shtazore, duke përfshirë djathin. Për studiuesit e Harvardit, konsumi më i ulët i alkoolit, si dhe ushqimet "më të pashëndetshme" me bazë bimore, si perimet e skuqura, janë gjithashtu pozitive.
Udhëzimet dietike për amerikanët – një metrikë e krijuar nga Departamenti i Shëndetësisë dhe Bujqësisë i SHBA për të matur cilësinë e dietës. Ky sistem rekomandon më shumë ushqime me bazë bimore, më pak proteina shtazore yndyrore dhe produkte qumështi, dhe akoma më pak mish të kuq dhe të përpunuar, sheqer, yndyrna të pashëndetshme dhe alkool.
Indeksi Alternativ i Ushqimit të Shëndetshëm – Ky u zhvillua nga studiuesit e Harvardit për këtë studim. Ai përfshin pothuajse të njëjtat ushqime dhe lëndë ushqyese të lidhura me një rrezik të ulët të sëmundjeve kronike.