Gjenevë, 20 prill 2022 (MIA) - Shkencëtarët e CERN-it këtë javë do të ri-angazhojnë përplasësin e madh të hadronit (LHC) 27 kilometra, i vendosur nën kufirin franko-zviceran afër Gjenevës.
Ky do të jetë vënia në punë e parë e LHC që kur u mbyll për mirëmbajtje dhe përmirësime. Rindezja më pas u vonua për shkak të Covid-19.
Ndezja e makinës është një proces kompleks dhe pasohet gjithmonë nga "shishe shampanje" nëse gjithçka shkon sipas planit. Problemet e mundshme mund të lindin, për shembull, për shkak të një ndryshimi të papritur të temperaturës prej 300 gradë ose mijëra magnetëve që mbajnë miliarda grimca në një rreze të fortë ndërsa rrotullohen rreth tunelit.
Falë kësaj makinerie u gjet grimca e bosonit Higgs. Ajo, së bashku me fushën e saj energjetike, konsiderohet nga shkenca se ka qenë vendimtare për Big Bengun dhe krijimin e universit 13.7 miliardë vjet më parë. Fizikanët shpresojnë që "përplasja" e mëtejshme e rrezeve të protonit në LHC do të ndihmojë në kërkimin e të ashtuquajturit materia e errët - e cila është përtej dukshmërisë së hapësirës së pafundme.
Lënda e errët mendohet të jetë pesë herë më e bollshme se lënda e zakonshme, por ajo nuk thith, reflekton apo lëshon dritë. Kërkimi i deritanishëm nuk ka dhënë rezultat.