Загадувањето на воздухот е поврзано со бројни ДНК мутации кои предизвикуваат рак на белите дробови, покажува студија спроведена врз луѓе кои никогаш не пушеле.
Откритијата од истражувањето на пациенти со рак ширум светот помагаат да се објасни зошто луѓе кои никогаш не пушеле претставуваат сè поголем дел од новите случаи на рак на белите дробови, тренд кој истражувачите го нарекуваат „итен и сè поголем глобален проблем“.
Професорот Лудмил Александров, коавтор на студијата од Универзитетот на Калифорнија во Сан Диего, изјави дека истражувачите го забележале „проблематичниот тренд“, но не ја разбирале причината.
-Нашето истражување покажува дека загадувањето на воздухот е силно поврзано со истите типови на ДНК мутации кои обично ги поврзуваме со пушењето, рече тој.
Научниците го анализирале целосниот генетски код на тумори од бели дробови земени од 871 лица кои никогаш не пушеле, во рамки на студијата Sherlock-Lung. Пациентите доаѓале од Европа, Северна Америка, Африка и Азија. Тие откриле дека колку е повисоко нивото на загаденост на воздухот во некој регион, толку повеќе мутации кои поттикнуваат рак биле присутни во туморите на жителите.
Особено загадувањето со фини честички било поврзано со мутации во генот TP53, кои претходно биле асоцирани со пушењето тутун.
Луѓето изложени на повисоко ниво на загаденост исто така имале пократки теломери — заштитни структури на краевите од хромозомите. Прераното скратување на теломерите е знак за побрзо делење на клетките, што е еден од обележјата на ракот.
-Ова е итен и растечки глобален проблем кој се обидуваме да го разбереме, изјави д-р Марија Тереза Ланди, епидемиолог во студијата од Националниот институт за рак во Мериленд, САД.
Бидејќи пушењето опаѓа во многу делови од светот, вклучувајќи ги Велика Британија и САД, луѓето кои никогаш не пушеле сочинуваат сè поголем дел од дијагностицираните со рак на бели дробови. Сегашните проценки сугерираат дека 10–25% од случаите на рак на бели дробови се дијагностицираат кај оваа група. Речиси сите вакви случаи се од типот аденокарцином.
Ракот на белите дробови и понатаму е водечка причина за смрт поврзана со рак на глобално ниво. Секоја година се дијагностицираат околу 2,5 милиони нови случаи. Повеќе од еден милион од тие смртни случаи се случуваат во Кина, каде што пушењето, загадувањето на воздухот и други еколошки контаминанти се фактори.
Неодамнешни истражувања покажаа дека највисоките стапки на аденокарцином предизвикан од загаден воздух се забележани во источна Азија. Иако бројките во Велика Британија се далеку пониски, тие сè уште изнесуваат повеќе од 1.100 нови дијагнози годишно, според научниците.
Најновото истражување, објавено во списанието Nature, покажало само мал пораст на мутации предизвикани од рак кај луѓе изложени на пасивно пушење.
Но, студијата исто така истакна значителен ризик од одредени кинески билни лекови кои содржат аристолохиска киселина. Мутации карактеристични за овие лекови речиси исклучиво биле забележани кај непушачи од Тајван.
Уште еден мистериозен модел на мутации бил забележан кај луѓе кои никогаш не пушеле, но не и кај оние кои пушеле, и сега е предмет на „интензивно истражување“, додаде Ланди.