Во традиционалните општества, често постои очекување дека секој возрасен ќе формира семејство и ќе има деца. Но, сè повеќе луѓе низ светот, па и кај нас, отворено изјавуваат дека не сакаат да станат родители.
Причините за оваа одлука се различни, лични и длабоко индивидуални, а најчесто се поврзани со комбинација од практични, психолошки и филозофски фактори.
1. Финансиски и социјални предизвици
Растењето дете е голема одговорност која бара финансиска стабилност. Од трошоците за храна и облека, до образованието и здравствената заштита, многумина сметаат дека не можат или не сакаат да ги преземат овие долгорочни обврски. Во време на економска неизвесност, оваа причина станува сè почеста.
2. Желба за слобода и независност
Некои луѓе едноставно ја вреднуваат својата слобода. Тие сакаат да патуваат, да ја следат својата кариера или да уживаат во хобија без ограничувања. Родителството бара огромна посветеност, што значи помалку простор за лични избори и импулсивни одлуки.
3. Недоверба во сопствената родителска улога
Постојат луѓе кои се плашат дека нема да бидат „добри родители“ или пак носат трауми од сопственото детство. Наместо да ризикуваат да ги пренесат истите модели на однесување, тие одбираат да останат без деца.
4. Еколошки и глобални грижи
Сè повеќе луѓе веруваат дека светот е пренаселен и дека климата и ресурсите се под голем притисок. За нив, одлуката да не имаат деца е еден вид еколошка одговорност – начин да придонесат за намалување на влијанието врз планетата.
5. Филозофски и егзистенцијални ставови
Некои личности сметаат дека животот нема задолжително да се исполни преку родителството. Тие ја бараат смислата во други нешта – љубов, креативност, духовност или професионални достигнувања. Овој пристап е сè поприсутен во современите општества.
6. Промена на вредностите во општеството
Традиционалните семејни модели постепено се трансформираат. Сè повеќе се прифаќа фактот дека семејството може да изгледа на различни начини – со или без деца. Индивидуализмот и личниот избор добиваат поголема тежина отколку „општествената норма“.
Да не се има деца е избор кој не треба да се гледа како „егоистичен“ или „неприроден“. Како што родителството е право, така и одлуката да не се биде родител е право. Секоја личност има своја визија за тоа како сака да живее и токму во тоа се состои убавината на човечката различност.